Kategoria: Badania nieniszczące

Czym jest NDT?

Termin Badania nieniszczące (z ang. Nondestructive testing - NDT) oznacza techniki pomiaru pewnych właściwości danego obiektu lub określania integralności materiału, części lub struktur w sposób nie ingerujący w ten obiekt. Badania niszczące, w przeciwieństwie do NDT sprawiają że testowany obiekt czy część zostaje uszkodzona lub wręcz zniszczona, co sprawia że NDT jest zwykle tańszą formą kontroli jakości, a co więcej, w wielu przypadkach zniszczenie badanej części wręcz nie wchodzi w grę.

Na początku swojego istnienia, metody badań nieniszczących były używane wyłącznie ze względu na bezpieczeństwo, ale obecnie są one uznawane za świetny sposób na obniżenie kosztów przy kontroli jakości. Mimo tego, badania NDT dalej nie są w użyciu w wielu obszarach gdzie ekologia, a nawet ludzkie życie są w stałym zagrożeniu. Z całą pewnością do dzisiaj można znaleźć wielu przedsiębiorców którzy są bardziej skłonni pokryć niższe koszty pozwów po wypadkowych niż zastosować NDT w celu ich zapobiegnięciu.

By osiągnąć najlepsze wyniki, badania NDT wymagają jasnego określenia jakie wady są niedopuszczalne i tym samym, które części mają być odrzucone. W tym celu zostały utworzone liczne normy i powszechnie akceptowalne rozporządzenia, które precyzują granicę pomiędzy dobrymi a złymi częściami, a także określają często jaka metoda jest najbardziej odpowiednia do danej aplikacji.

Stosowanie NDT pozwala na zwiększenie wydajności pracy przy jednoczesnym podniesieniu bezpieczeństwa i niezawodności procesów produkcyjnych lub konserwacyjnych w zakładzie pracy. Badania nieniszczące mogę być wykorzystywane w szerokim zakresie aplikacji przemysłowych, a do tego w każdej fazie cyklu produkcyjnego czy konserwacyjnego. Najbardziej istotne obszary, w których badania NDT odgrywają kluczową rolę to przemysł motoryzacyjny, kolejowy, energetyczny, petrochemiczny, czy też np. rurociągi. Jednym z najbardziej powszechnych zastosowań NDT jest kontrola spoin, gdyż połączenie wielu elementów lub odlanie dużego jednolitego obiektu jest trudne i zawsze istnieje zagrożenie, że w trakcie użytkowania pojawią się pęknięcia.

Możliwość polegania na wynikach badań nieniszczących jest nad wyraz ważna. Jednocześnie jednak, porównanie metod ma sens jedynie jeśli brane jest pod uwagę to samo zastosowanie. Każda z dostępnych obecnie metod ma swoje mocne i słabe strony, co sprawia, że niektóre z nich lepiej sprawdzą się w danym zastosowaniu niż inne. W celu określenia precyzji danej metody lub systemu badawczego ją wykorzystującego stosowane są sztuczne wady, które dzięki znanym parametrom jasno wskazują rozdzielczość pomiarową i dokładność przeprowadzonego badania. Przy zbyt wysokiej czułości istnieje ryzyku że części z minimalnymi wadami które nie mają wpływu na użytkowanie też zostaną odrzucone w procesie kontroli jakości, podczas gdy zbyt niska dokładność może powodować że części z faktycznymi wadami nie zostaną rozpoznane.

Dodatkowo ważnym aspektem jest błąd ludzki i poziom wiedzy i wyszkolenia personelu badawczego. Stąd też bardzo istotne są odpowiednie szkolenia i certyfikaty dzięki którym pełne możliwości badań nieniszczących zostaną wykorzystane.

Do najbardziej powszechnych/istotnych metod badań nieniszczących należą:

• Badania ultradźwiękowe – UT
• Badania Rentgenowskie – RT
• Badania wiroprądowe – ET
• Badania penetracyjne – PT
• Badania magnetyczno-proszkowe – MT
• Badania wizualne – VT

Należy również pamiętać, że NDT jest stale rozwijane i usprawniane, stąd np. pojawiają się inne metody jak BNA, XRD, LRUT itp.